Κάθε χρόνο τέτοια μέρα στην Ελλάδα, οι αγορητές στους ιερούς ναούς όπου συγκεντρώνεται πλήθος κόσμου είθισται να αναφερόμαστε στο Χρονικό της Επανάστασης του 1821 –του αγώνα της εθνικής Παλιγγενεσίας, με μια υπογράμμιση, σημαντική ή δευτερεύουσα, ανάλογη πάντως της ροής των συρμών της διανόησης, στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου από τον Αρχάγγελο και την ευδοκία που θα προκύψει από τη γέννηση του Θεανθρώπου στη Γη. Θεωρούμε ότι είναι σημαντικό- και χάριν της παρουσίας των μαθητών στους ιερούς ναούς τέτοια μέρα– να υπενθυμίζουμε τις αξίες που οδήγησαν στις ανυπέρβλητες θυσίες και να ενδυναμώσουμε την εθνική και θρησκευτική ταυτότητα των νεότερων, αλλά και να επιχειρούμε μια επανατοποθέτηση στις συνδηλώσεις της ημέρας αυτής.
Όμως η δημιουργία ανεξάρτητων κι όχι απλώς αυτόνομων εθνικών-κρατών το 19ο αιώνα, που ήταν ρηξικέλευθο ζητούμενο για την εποχή, είναι σήμερα βιώσιμη επιλογή και πραγματικότητα;
Είναι πολλοί οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί και οι σκεπτόμενοι άνθρωποι με κοινωνικό προβληματισμό, εν γένει, που αναρωτιούνται για το πώς οφείλουν οι μαθητές των ελληνικών, ιδιωτικών και δημόσιων, σχολείων να διαχειριστούν την εθνική και θρησκευτική ταυτότητά τους. Στα μεν δημόσια ελλ. σχολεία φοιτούν πάρα πολλοί μαθητές –γόνοι μεταναστών και σπανιότερα προσφύγων – που πλειστάκις γίνονται θύματα ενός ρατσισμού άνευ προηγουμένου για τα δεδομένα μιας χώρας ανέκαθεν ανεκτικής στους ανθρώπους, από όπου κι αν προέρχονταν, αλλά και μητρόπολης πολλών μεταναστών και προσφύγων από τη δική της πλευρά.
Στα δε ιδιωτικά σχολεία που λειτουργούν στην ελληνική επικράτεια, κι όχι απαραίτητα ‘’ελληνικά’’, φοιτούν πολλοί μαθητές – γόνοι υψηλών παραγόντων υπερεθνικών εταιρειών, διπλωματών κι επιχειρηματιών της ευρύτερης ζώνης της ανατολικής λεκάνης της Μεσογείου. Αυτοί οι μαθητές όχι μόνο δεν επιζητούν την αφομοίωση, έστω στοιχείων της ελληνικής κουλτούρας, αλλά είναι οι ίδιοι φορείς της επικρατούσας κουλτούρας των κοινωνιών δυτικού τύπου -των υπερκαταναλωτικών- φέρνοντας συχνά τους Έλληνες συμμαθητές τους στη θέση του μιμητή μιας ταυτότητας χαλκευμένης και δανεικής, νεοπλουτίστικης αισθητικής.
Αναφερόμαστε δηλαδή σε μια Ελλάδα πολυπολιτισμική κι από τις δύο όψεις, και έχουμε οι εκπαιδευτικοί ένα σχολικό Αναλυτικό Πρόγραμμα που στοχεύει στην άρση της ξενοφοβίας, αλλά η καθημερινότητα πολλών ελληνικών πόλεων την απείργει. Το σημείο δηλαδή στο οποίο στεκόμαστε με σκεπτικισμό είναι:
Ζούνε τα παιδιά μας σε μια χώρα δημοκρατικής ανεκτικότητας από επιλογή ή βιώνουν τον εκατέρωθεν κοινωνικό αποκλεισμό εκτεταμένων ομάδων προσφύγων και μεταναστών (χαμηλής και υψηλής κοινωνικής δυναμικής), αναφομοίωτων στον κοινωνικό ιστό, από ανάγκη;
Άρα ποιος είναι ο εχθρός σήμερα; Πόσες φορές πρέπει να είναι εθνικά υπερήφανος ο μαθητής για το Νικηταρά τον Τουρκοφάγο και τη Μπουμπουλίνα – Λασκαρίνα, όταν συνάνθρωποί του με τα φυσιογνωμικά και φυλετικά χαρακτηριστικά του «εχθρού» ψωνίζουν μαζί του στο μαγαζί της γειτονιάς και τα παιδιά του κάθονται στο διπλανό θρανίο;
Ένα τελευταίο ερωτηματικό από την πλευρά μας: μήπως, εν τέλει, τα προηγηθέντα ερωτήματα χρησιμοποιούνται ως εύγλωττα άλλοθι της δραστηριότητας όσων βολεύονται με τη λήθη των πολλών – της μάζας; …όσων εξυπηρετούνται…με την ιστορική αφασία των νέων;
Ας δώσει η Παναγιά η Ευαγγελίστρια,
Η αειμακάριστος και παναμώμητος
Και μητέρα του Θεού ημών
Η τιμιωτέρα των Χερουβείμ κι
Ενδοξοτέρα ασυγκρίτως των Σεραφείμ
η αδιαφθόρως Θεόν Λόγον τεκούσα
η όντως Θεοτόκος
σήμερα που γιορτάζει το μήνυμά της το καλό, σε όσους ξέμαθαν την ελληνική τους γλώσσα, ντρέπονται για τον παππού τους το Θαλή το Μιλήσιο, «Πάντα πλήρη Θεών», προτιμούν της εξωτικούς προορισμούς το Άγιο Πάσχα, δε διδάσκουν στα παιδιά της τα δημοτικά τραγούδια και της χορούς, ντρέπονται ακόμη και ν’ αναφέρουν τα χωριά της καταγωγής της, γιατί δεν έχουν τόσο trendy
(εύηχο) όνομα, δε μαγειρεύουν στα σπιτικά της τα φαγητά της γιαγιάς και περιμένουν ν’ απογυμνωθούν πολιτισμικά ολωσδιόλου, ώσπου να ξυλιάσουν στη διαπλανητική παγωνιά:
Το δέντρο με της βαθιές της ρίζες φτάνει ψηλότερα απ’ όλα της’ άλλα.
Σ’αυτόν τον κόσμο που ολοένα στενεύει, ο καθένας χρειάζεται όλους τους ανθρώπους της γης. Πρέπει να αναζητήσουμε τον άνθρωπο όπου κι αν βρίσκεται. Όταν στο δρόμο της Θήβας ο Οιδίποδας συνάντησε τη Σφίγγα, κι αυτή του έθεσε το αίνιγμά της, η απόκρισή του ήταν: άνθρωπος. Τούτη η απλή λέξη χάλασε το τέρας. Έχουμε πολλά τέρατα να καταστρέψουμε…(Γ. Σεφέρης)
Αθήνα, Μάρτιος 2010
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου